โรคภัยไข้เจ็บ ตอนที่ 35 – น้ำหนักที่เหมาะสม (3)
- โดย ดร. วิทยา มานะวาณิชเจริญ
- 27 กันยายน 2566
- Tweet
การใช้พลังงาน เป็นอีกส่วนหนึ่งที่สำคัญมาก (Critical) ของความสมดุลของพลังงาน (Energy balance) การใช้พลังงานทั้งหมดเป็นผลรวม (Sum) ของอัตราการเผาผลาญพื้นฐาน (Basal metabolic rate: BMR), การออกกำลังกาย (Physical activity), และผลกระทบของพลังงานที่ใช้ย่อยอาหาร (Thermic effect of food: TEF)
BMR คือพลังงานที่รักษา (Maintain) การทำงาน (Function) ของร่างกายขั้นพื้นฐาน เช่นเดียวกับการหายใจและการไหลของโลหิต (Blood flow) มันเป็นสัดส่วน (Proportion) ต่อมวลร่างกายที่ผอม (Lean body mass: LBM) นี่อธิบายว่า ทำไมผู้ชายมีระดับ LBM สูง จึงมีอัตรา BMR สูงกว่าผู้หญิง และทำไม การเผาผลาญ (Metabolism) เสื่อมลงตามอายุที่เพิ่มขึ้น
สิ่งที่เป็นแก่นสาร (Essence) ก็คือ BMR มีสหสัมพันธ์ (Correlation) กับมวลกล้ามเนื้อ (Muscle mass) เพราะมันเป็นองค์ประกอบ 60 ถึง 75% ของความต้องการพลังงาน (Energy requirement) ทั้งหมดของร่างกาย
การออกกำลังกาย เป็นส่วนประกอบ (Component) สูงสุดอันดับ 2 ของการใช้พลังงาน แต่มันขึ้นอยู่กับระดับของการออกกำลังกาย สัดส่วนของการใช้พลังงานจากการออกกำลังกายของนักฟุตบอลมืออาชีพ (Professional soccer) สูงกว่าวิศวกรซอฟต์แวร์ (Soft-ware engineer) ผู้ใช้เวลาส่วนมากของวันนั่งอยู่หน้าจอคอมพิวเตอร์
การออกกำลังกายอย่างหนัก (Strenuous exercise) เป็นส่วนประกอบสำคัญของการออกกำลังกาย แต่การออกกำลังกาย แม้มิได้ตั้งใจ (Involuntary exercise) เช่น เคลื่อนไหวไปมา (Fidgeting), การรักษาท่าทาง (Posture), และการยืน (Standing) อาจเปลี่ยนแปลง (Alter) ความหวั่นไหว (Susceptibility) ที่คนเราจะเพิ่มน้ำหนักอย่างมาก (Considerably)
ประการสุดท้าย TEF คือการเพิ่มขึ้นชั่วคราว (Temporary) ของการใช้พลังงานหลังจากกินอาหาร เนื่องจากการย่อย (Digesting), การเผาผลาญ (Metabolize), และการกักเก็บ (Store) อาหาร ซึ่งสามารถอยู่ได้เป็นเวลาหลายชั่วโมง และเป็นการใช้พลังประมาณ (Approximately) 10% ของแต่ละวัน แต่อาจมีความแตกต่าง ขึ้นอยู่กับอาหารที่กินเข้าไป
แม้ว่าความสมดุลของพลังงาน (Energy balance) เป็นแนวความคิดง่ายๆ กล่าวคือ พลังงานเข้า – พลังงานออก = พลังงานสุทธิ ความสัมพันธ์ระหว่างความสมดุลของพลังงาน กับไขมันร่างกาย มีความซับซ้อน (Complicated) เกินกว่านั้น ปัจจัยทางพันธุกรรม (Genetic) กับฮอร์โมน (Hornone) ไม่เพียงมีผลกระทบต่อการใช้พลังงานของร่างกาย แต่ยังมีผลต่อประมาณไขมันสะสมในร่างกาย
เราทราบว่ามนุษย์มีประสิทธิภาพในการเก็บสะสมพลังงาน ซึ่งเกิดจาก (Stem from) บรรพบุรุษของเรา สมัยที่ยังเป็นนายพรานล่าเนื้อ (Hunter) แล้วสะสม เช่นเดียวกับสิงโตหรือหมี บรรพบุรุษของเราไม่ได้มีอาหารสม่ำเสมอ (Inconsistent availability) บางครั้งการล่าเนื้อก็ไม่ประสบความสำเร็จ และบางครั้งการปราศจากอาหารเป็นเวลายาวนาน จึงต้องใช้พลังงานจำนวนมากในทุกแง่มุม (Aspect) ของชีวิต ตั้งแต่การสร้างที่อยู่อาศัย (Shelter), เดินทางด้วยเท้า, จนไปถึงการป้องกันตนเองจากสัตว์
แหล่งข้อมูล -
